Phát biểu kết luận Hội nghị của ngành Tài nguyên và Môi trường triển khai các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về phát triển kinh tế – xã hội năm 2019 sáng 8/1, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao vai trò của Bộ TN&MT trong việc đã tạo ra những gam màu tươi sáng hơn trong bức tranh về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu, góp phần chuyển đổi mô hình tăng trưởng đất nước theo hướng bền vững.

Những gam màu tươi sáng

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực của tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong hệ thống ngành tài nguyên và môi trường năm 2018. Đặc biệt, Thủ tướng đánh giá cao việc ngay ngày 02/01/2019, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 01 năm 2019 của Chính phủ vừa ban hành ngày 01/01/2019.

Thủ tướng cho rằng năm 2018 là năm tăng trưởng vượt bậc của nền kinh tế Việt Nam, trong thành công đó có sự đóng góp trực tiếp và quan trọng của ngành Tài nguyên và Môi trường nhất là trong quản lý tài nguyên, xử lý hài hòa sự cố môi trường, đảm bảo sự phát triển của đời sống người dân.

Theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, những thành tựu của ngành TN&MT trong năm 2018, có thể kể đến như: Việc xây dựng thể chế tập trung, nhiều nghị quyết quan trọng đã được xây dựng và trình ban hành như: Luật Đo đạc và bản đồ, Nghị quyết 36 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn 2045; nhiều Nghị định, Chỉ thị đang được dự thảo để trình Chính phủ… Thủ tướng cho rằng đây là việc quan trọng để hệ thống quản lý Nhà nước về tài nguyên và môi trường đi vào nề nếp trong điều hành quản lý.

“Thể chế pháp luật về tài nguyên và môi trường đã nhạy bén hơn. Khâu này dã được quan tâm và cần được quan tâm hơn nữa. Thể chế pháp luật là quan trọng nhất, là khâu quan trọng đưa nước ta phát triển và hội nhập – tôi đánh giá cao ngành Tài nguyên và Môi trường trong lĩnh vực này” – Thủ tướng nói.

Thủ tướng cũng đánh giá cao Bộ Tài nguyên và Môi trường trong việc đơn giản hóa thủ tục kinh doanh góp phần vào phát triển kinh – tế xã hội. Cụ thể, Bộ đã tích cực đổi mới phương thức quản lý môi trường từ bị động giải quyết sang chủ động phòng ngừa; Người đứng đầu Chính phủ cũng đánh giá cao việc chúng ta đã cơ bản khắc phục được sự cố môi trường tại 4 tỉnh miền Trung trong đó Bộ TN&MT đóng vai trò rất quan trọng.

Thủ tướng đánh giá cao việc Bộ TN&MT đã bãi bỏ, sửa đổi gần 63% điều kiện kinh doanh; hoàn thành việc cấp giấy chứng nhận đối với 97,2% diện tích đất cần cấp…

Người đứng đầu Chính phủ cũng đánh giá cao công tác dự báo Khí tượng thủy văn trong năm 2018, năm mà chúng ta đã giảm bớt thiệt hại do thiên tai gây ra so với những năm trước đó. Thủ tướng đề nghị phát huy kết quả này trong thời gian tới. Ngoài ra, các lĩnh vực như quản lý tài nguyên nước, chấn chỉnh khai thác khoáng sản trái phép, thực hiện tốt thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản… cũng được Thủ tướng Chính phủ đánh giá cao.

Trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức, việc Bộ TN&MT đạt được các kết quả quan trọng cho thấy “chúng ta đã đi đúng hướng, tạo ra những gam màu tươi sáng hơn trong bức tranh về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu”. Nhân dịp này, Thủ tướng biểu dương một số địa phương làm tốt như: Hà Nội, Quảng Ninh, An Giang, Lâm Đồng, Hà Tĩnh, Bình Dương, Quảng Nam…

Nhấn mạnh vai trò của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường trong thời gian qua, Thủ tướng nói: “Tôi đặc biệt biểu dương đánh giá cao đồng chí Trần Hồng Hà, Bộ trưởng hoạt động trên tất cả các lĩnh vực, có nhiều đề xuất, lăn xả vào công việc, có nhiều đề xuất, đóng góp ý kiến cho Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ”.

4 vấn đề trọng tâm đặt ra cho năm 2019

Đề cập các mặt tồn tại, hạn chế của ngành TN&MT, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dẫn thông tin từ một cuộc khảo sát xã hội, trong đó có câu hỏi “vấn đề lo lắng nhất trong cuộc sống hiện nay là gì?”; kết quả là có 14 lo lắng, gồm: Việc làm, y tế, giáo dục, nhà ở, tham nhũng, ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, an toàn thực phẩm, an toàn lao động, môi trường kinh doanh, thiên tai, tính minh bạch và tham gia quản trị nhà nước, an ninh năng lượng, biến đổi khí hậu. Như vậy, có 4 điều người dân lo lắng liên quan đến ngành TN&MT. “Tôi nói điều này để thấy chúng ta còn nhiều vấn đề khiến người dân lo lắng”, Thủ tướng chia sẻ.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng chỉ ra tình trạng quản lý, khai thác đất đai, tài nguyên, khoáng sản còn lãng phí, sai phạm; mặc dù đã chỉ đạo quyết liệt nhưng nhiều địa phương buông lỏng quản lý, còn xảy ra tình trạng khai thác đá, cát sỏi trái pháp luật… Thủ tướng cũng đề nghị phải xem xét thận trọng việc cho phép mở rộng các nhà máy xi măng trước tình trạng nhiều núi đá vôi bị khai thác triệt để; Bộ TN&MT cần giám sát chặt chẽ, không để vấn đề ô nhiễm gây lo ngại cho người dân; tại một số đô thị “đường biến thành sông”, nội đô ngập nặng khi gặp mưa lớn. Một số cán bộ trong hệ thống TN&MT chưa gương mẫu, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp, thậm chí có cán bộ tham nhũng, tiêu cực….

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, đề cập đến bối cảnh quốc tế thời gian qua và những năm tiếp theo, trong đó nhấn mạnh đến chuyển đôi mô hình tăng trường theo hướng hài hòa giữa kinh tế và môi trường, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh đến tinh thần “không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế” nhưng cũng không cứng nhắc mà cần bảo đảm sự hài hòa trong phát triển.

Người đứng đầu Chính phủ cũng đã nêu 4 vấn đề trọng tâm đặt ra cho năm 2019 và các năm sau đối với Bộ TN&MT. Cụ thể:

Thứ nhất, theo dự báo hiện nay quy mô sản xuất, Việt Nam là một công xưởng lớn của thế giới và một điểm tựa cho nhiều tập đoàn lớn xuyên quốc gia cung ứng sản phẩm dịch vụ cạnh tranh của khu vực và trên toàn cầu. Vấn đề bảo vệ môi trường đã trở thành nhiệm vụ quan trọng của thời đại khi chúng ta xác định không phát triển kinh tế bằng mọi giá, không đánh đổi môi trường lấy kinh tế… Theo đó, ngành TN&MT cần có giải pháp để thực hiện tốt nhiệm vụ này, “phải coi chừng tình trạng thiết bị cũ, công nghệ lạc hậu đổ dồn vào Việt Nam”.

Thứ hai, một câu hỏi đặt ra với Bộ TN&MT là làm thế nào để có thể chung tay bảo vệ môi trường, phát triển bền vững trong cuộc cách mạng  công nghiệp 4.0.

Thứ ba, là ứng phó biến đổi khí hậu toàn cầu. Thủ tướng đặt bài toán này cho ngành TN&MT trong năm 2019 và các năm tiếp theo. Trong biến đổi khí hậu chung của cả nước, Thủ tướng đặc biệt lưu ý biến đổi khí hậu ở ĐBSCL, sạt lở sông biển ở miền Trung và sạt lở núi cũng như lũ quét, lũ ống ở miền núi phía Bắc.

Thứ tư là vấn đề xã hội hóa nguồn lực, kinh tế tài chính trong lĩnh vực TN&MT.

Cần tinh thần “bứt phá”

Nêu rõ phương châm hành động năm 2019 của Chính phủ, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần “bứt phá”, chứ không phải cứ “bình bình”, “sáng cắp ô đi, tối cắp về”, không có sản phẩm cụ thể.

Thủ tướng đề nghị Bộ TN&MT phải tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế pháp luật về môi trường, “làm sao giảm tình trạng xin – cho, làm sao công khai minh bạch, có chế tài xử lý nghiêm vi phạm, làm sao nhanh chóng, thuận lợi, phân cấp mạnh mẽ…”.

Thủ tướng đồng tình với mục tiêu mà Bộ TN&MT đặt ra trong năm 2019 là phải rà soát để hoàn thiện tất cả các quy chuẩn về môi trường tiệm cận với quy chuẩn, tiêu chuẩn của các nước tiên tiến trong khu vực để thiết lập hàng rào kỹ thuật bảo vệ môi trường. “Bộ trưởng Bộ TN&MT cần ban hành bộ chỉ số đánh giá, xếp hạng kết quả bảo vệ môi trường của các tỉnh, thành phố trong cả nước. Đến cuối năm cần công bố tỉnh, thành phố nào đứng đầu về công tác bảo vệ môi trường còn tỉnh, thành phố nào đứng cuối bảng xếp hạng về chỉ số này” – Thủ tướng nói.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh làm tốt công tác quy hoạch đồng thời đề nghị ngành TN&MT cần khẩn trương xây dựng và hoàn thành 4 quy hoạch trong 2 năm tới đó là: Quy hoạch sử dụng đất đai, Quy hoạch không gian biển quốc gia, Quy hoạch tài nguyên nước quốc gia và Quy hoạch môi trường quốc gia.

Bày tỏ quan tâm đến quy hoạch sử dụng đất đai, Thủ tướng lưu ý bất cập trong định giá quyền sử dụng đất khi mà hiện nay chưa bám sát giá thị trường. Cần đổi mới công tác định giá đất theo các chuẩn mực quốc tế, chống thất thoát, lãng phí.

Hiện nay, còn khoảng 1,9 triệu ha đất chưa sử dụng, Thủ tướng yêu cầu rà soát, xác định quỹ đất này để đưa vào sử dụng hiệu quả, trong đó phải phủ xanh diện tích đất trống, đồi núi trọc.

Bên cạnh đó Bộ TN&MT cũng cần chú trọng các nguy cơ liên quan đến sạt lở, lún sụt, động đất cũng như khám phá các giá trị địa chất Việt Nam để bảo vệ, phát triển du lịch. Phải tiếp tục quản lý tốt hơn việc khai thác cát sỏi lòng sông. Có phương án phục hồi các dòng sông “chết” ví dụ như hệ thống sông Bắc Hưng Hải. “Nhiệm vụ đặt ra đối với ngành TN&MT ngày càng tăng, đòi hỏi đội ngũ cán bộ phải ngang tầm nhiệm vụ. Bộ TN&MT cần phấn đấu trở thành ngọn cờ đầu trong xây dựng Chính phủ điện tử. Ngành TN&MT cũng cần đi đầu trong phòng chống tham nhũng, lợi ích nhóm… để hoàn thành nhiệm vụ của năm 2019 và các năm tiếp theo” – Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.

Nhân dịp năm mới 2019, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng gửi lời chúc mừng năm mới đến toàn thể Lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động ngành Tài nguyên và Môi trường trên cả nước.